«Сыбайлас жемқорлыққа жол жоқ!»

Бүгінгі таңда сыбайлас жемқорлық әлемдік деңгейде ең өзекті мәселелердің бірі болып отыр. Бұл құбылыс елдің экономикалық дамуына кедергі келтіріп қана қоймай, қоғамдағы моральдық құндылықтарды бұзады және халықтың мемлекетке деген сенімін әлсіретеді. Ол тек мемлекетке ғана емес, әрбір азаматтың өміріне де әсер етеді. Бұл күресті тиімді ұйымдастыру үшін оның себептерін анықтап, нақты шешімдер қабылдау қажет. Сыбайлас жемқорлықпен күресу – тек мемлекеттік органдардың ғана емес, бүкіл қоғамның міндеті.

1. Жемқорлық инвестицияларды азайтып, ел экономикасына кері әсер етеді. Мемлекеттік бюджет қаражаты мақсатсыз жұмсалады.
2. Қарапайым азаматтардың құқықтары мен мүмкіндіктері шектеліп, әділетсіздік орнайды.
3.  Азаматтар мемлекеттік органдар мен шенеуніктерге сенімсіздік танытып, қоғамда шиеленіс күшейеді.
4.  Медицина, білім беру сияқты салаларда жемқорлық фактілері халыққа үлкен әсер етеді.
5.  Мемлекеттік қызметшілердің өз өкілеттігін жеке пайдасына асыра пайдалануы жиі кездеседі.
6.  Мемлекеттік қызметкерлердің еңбекақысы төмен болса, олардың заңсыз табыс табуға деген қызығушылығы жоғарылайды.
7.  Қоғамда жемқорлыққа төзімділік бар болса немесе азаматтар құқықтарын білмесе, жемқорлық кең таралады.
8. Жемқорлыққа қатысушыларға әділ әрі қатаң жаза қолданылмаса, бұл құбылысқа қарсы тұру мүмкін болмайды.

             Қазақстан да бұл мәселеден тыс қалған жоқ. Сондықтан сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес – еліміздің тұрақты дамуы мен болашағы үшін маңызды қадам. Қоғамдағы лауазымдық өкілеттілікті асыра пайдалануды, билік етуді немесе лауазымдық өкілеттілікті арттыру, қызметтік жалғандық, сеніп тапсырылған мүліктерді ұрлау және иелену, біле тұра өтірік айғақ көрсетуді, куәларды, жәбірленушілерді немесе сарапшыларды сатып алу, сот шешімдерін, үкімдерін және басқаларды лауазымдық тұлғалардың орындамауы, сыбайласқан байланыстарды қолдау жиі кездесетінін көрсетіп отыр. Сыбайлас жемқорлықты жою үшін мемлекет пен қоғам бірлесіп әрекет етуі қажет. Төменде тиімді тәсілдер келтірілген:

1. Сыбайлас жемқорлықпен күреске бағытталған заңдарды жетілдіру және қатаң бақылау орнату.
2.  Мемлекеттік органдардың жұмысын ашық етіп, бюджет қаражатының қалай жұмсалатыны туралы ақпаратты қолжетімді ету.
3. Қоғам арасында адалдық пен әділдік құндылықтарын насихаттап, білім беру жүйесіне сыбайлас жемқорлыққа қарсы тәрбиені енгізу.
4. Электрондық үкімет жүйесін дамыту арқылы адам факторын азайту, бұл жемқорлықтың алдын алуға мүмкіндік береді.
              Жемқорлықты жою тек мемлекет деңгейінде ғана емес, сонымен қатар қоғамның белсенді қатысуын талап етеді. Әрбір азамат заң бұзушылықтарды хабарлап, жемқорлыққа төзімсіздік танытуы керек. Қоғамдағы әр адамның жауапкершілік алуы – әділеттілік орнатудың негізгі шарты
    Сыбайлас жемқорлық – мемлекеттің тұрақтылығы мен дамуына кедергі келтіретін басты проблемалардың бірі. Әрбір азаматтың жемқорлыққа қарсы күреске қосқан үлесі – болашақ ұрпақтың жарқын өмір сүруіне жасаған қадамы. Онымен күрес жүйелі түрде жүргізілгенде ғана қоғамда әділеттілік пен тәртіп орнайды. 

 Жамбыл облысы, Меркі ауданы, Тескентоған ауылы,
 №23 Тескентоған жалпы орта білім беретін мектебінің
 әлеуметтік педагогы Қ.С.Қыстаубаева